" اشو زرتشت": آيا زرتشتیان نیز به رستاخیز و موعود باور دارند؟

آيا زرتشتیان نیز به رستاخیز و موعود باور دارند؟

همانگونه که می‌دانید،کیش(مذهب) زرتشتی نيز مانند همه مذاهب ديگر، از دو بخش كتاب و سنت تشكيل شده است، كتاب آسماني ما زرتشتيان «گات‌ها» نام دارد، كه پيام‌هاي آسماني بوده، كتاب ديني ما مزداپرستان را تشكيل مي‌دهد و كتاب‌هايي كه از زمان اشوزرتشت تا پایان دوره ساسانیان به وسیله موبدان بزرگ از روي نیاز اجتماعي و سياسي زمانه نوشته شده را روي‌هم‌رفته «اوستا» مي‌نامند و سنت‌ها و آداب و رسوم و یزشن و نیایش و درود و ستایش‌ها و قانون‌هاي مذهبي زرتشتيان را تشكيل مي‌دهد. خوشبختانه بخش ديني(كتاب) ما از سنت(بخش مذهبي) به روشني جدا است، بنابراین باورهای این دو بخش را مي‌توان به سادگي از يكديگر جدا كرد.

استوار شدن داد و راستي و درستي و آزادي و همه نيكي‌ها در جهان آرزوي همه انسان‌ها ازجمله زرتشتیان بوده و هست و«اميد» مهم‌ترين پايه مینوي هرانسان و هرجامعه‌اي است كه مردم را زنده و شاداب و سرپا نگاه داشته ، انرژي مي‌بخشد و به پويايي مي‌افزاید.

واژه سو(SU) به چم «سودرساننده» است و نخستین بار در«گات‌ها» مطرح مي‌شود و اشوزرتشت خود را سوشيانت مي‌داند. در گات‌ها يسنا هات 34 بند 13 مي‌فرمايد: «اي مزدا اهورا، راهي را كه به من نشان دادي راه آموزش«سوشيانت» هاست، كه «نيكي» در پرتو «راستي» و« شادي» به‌دست آيد.» برپایه اين باور، سود‌رسان‌ترين و نیک‌ترین فرد هر زمانه را بايد سوشيانت آن زمان دانست. و هركس درگیتی مي‌تواند با كوشش و پشتكار و دانش اندوزی و با برخورداری از وجدان و خرد و فراگیری و پرورش اخلاقيات و ویژگی‌های انساني، به اين برترین پایه آدمیت رسیده و سوشيانت زمان خود شود.

در«يسنا» نخستين و نزديك‌ترين بخش اوستا به گات‌ها، كه به‌وسیله شاگردان اشوزرتشت نوشته شده نيز آمده که: وظيفه سوشيانت پاك كردن جهان از بدي و گسترش آيين راستي و نيكي است. دربخش‌هايي از اوستا نيز آمده كه سوشيانت «استوت ارت» رستاخيزكننده و«واخشيت نمنگهه» يعني خوشبختي‌افزا خواهد بود. از اين ديدگاه نيز ماموريت سوشيانت برانداختن دروغ و ناراستي و برقراري نيكي از راه راستي و شادي و نه از راه‌هاي قهرآميز و غيرانساني است.

واما انديشه «اوشيدر» يا «موعود پاياني» دربخش‌هاي بعدي اوستا درمذهب زرتشت وارد شده است. دانشمندان معتقدند كه اين باور به مفهومي كه اكنون در بين زرتشتيان مرسوم است وبنام «اوشيدر ماه واوشيدربامي» ناميده مي‌شود، از يهوديان به باور ايرانيان وارد شده است. يهوديان باوردارند كه «ما شيه يا مسيح موعود»خواهد آمد و قوم يهود را به عزت و پيروزي خواهد رسانيد و عدل و داد را در جهان برقرار خواهدكرد. بر اين اساس، باور نیاکان نیز بر اين بوده كه اشيدرماه، اشيدر بامي و در پایان سوشيانس سه پسران اشوزرتشت هستند كه هر هزار سال به‌ترتيب به گیتی مي‌آيند و هنگامي‌كه سوشيانس ظهوركند، رستاخيزمیشود و سرتاسر جهان را پاكي ونيكي فرا خواهد گرفت و عدل و داد و خوشبختي فراگیر خواهد شد.

و اما پس از یورش تازیان، اين باور دربين زرتشتيان، به‌صورت اميد به آمدن«شاه بهرام» تجلی كرد که البته منظور زرتشتيان « بهرام ايزد» يا فرشته بهرام است كه در حالت انساني شايسته، ظهور خواهد كرد و عدل و داد و راستي و نيكي را در جهان استوارخواهد كرد. ولي دانشمندان دين، باور دارند كه چون بهرام گور پادشاه ساساني بوده كه در دوره او ايران به سربلندي و دارایی و آرامش و آسايش افسانه‌اي رسيده، در يـاد و خاطره زرتشتیان، شکوه دوران او پابرجا مانده و آرزوي ايرانيان زرتشتي اين اسـت كه دوران بزرگی و شكوه «شاه بهرام» دوباره بازگردد و زرتشتيان عزت و توان كاسته‌شده خود را بازيابند. به ویژه پس ازمبارزه‌هاي ابومسلم و طاهر ذواليمينين و خانواده صفار و ديالـمه و غيره، هرچند ايرانيان توانستد خلفاي تازی را از سرزمين خود بيرون كنند و گروهی از زرتشتيان به هند رفتند، همواره بين زرتشتيان ايران و پارسيان هند، اين «اميد» بزرگ بوده كه توسط شخصي به نام«شاه بهرام» بزرگی و شكوه ايران دوباره باز مي‌گردد و با بازگشت او، همه نيكي‌ها، جهان را فراخواهد گرفت. در«بهمن يشت » بخش 3 فرگرد 14 تا 17 آمده است كه:

((بهرام از پشت شاهان كياني در روز اورمزد و آبان ماه (25مهرماه خورشیدی) متولد مي‌شود، در هنگام زایش او از آسمان ستاره ريزد و چون به سن سي سالگي رسد، رستاخیز کند.))

روانشاد موبد رستم شهزادي دركتاب مجموعه سخنراني‌هاي خود ذكر مي‌كند كه باور به نجات‌بخش(موعود) سبب شده كه ملت‌هاي شكست‌خورده وزجركشيده كه دچار سختي‌ها و كاستي‌ها و بدبختي‌ها وناملايمات شده و بردگي و اسارت وکشتارجمعی و بیداد وستمِ بسيار كشيده، اميد را در دل زنده نگاه دارند، تا بتوانند شكيبايي و بردباري و مبارزه را با اميد بي‌كران به انجام رسانند و بـا باور به نجات‌بخش(منجی) اميدوارند كه روزي دوباره شکوه گذشته خود را بازيابند. آنچه آشکار است در فرهنگ زرتشتي آمدن موعود آخرالزمان پايان گيتي نبوده، بلكه پايان بدي‌ها و نارسايي‌ها است. از آن زمان به بعد ستم و بي‌عدالتي و گرفتاري‌هاي انسان‌ها پايان خواهد يافت و داد و راستي و نيكي سرتاسر جهان را فراخواهد گرفت. اين آرزوی بشری، ناممكن و غيرقابل دسترس نيست و روزي همه انسان‌ها به اين آرمان دست خواهند يافت.

تاريخ بشر،در سرتاسر اين جهان خاكي، نشان مي‌دهدكه بارها و بارها به نام آزادي، آزادي وبه نام برقراري داد، عدالت سركوب شده است و از اين رو، باور به آمدن موعود در بين همه ملت‌ها وجود داشته و دارد، و اين جمله «اي بزرگ‌ترين آرزوبيا»كه در چراغاني خيابان‌هادیده مي‌شود، براستی آرزوي همه مردمان جهان است. باور به آمدن«بهرام يا سوشيانت» در بين زرتشتيان و«ماشيه» در بين يهوديان و بازگشت«مسيح» در بين عيسويان يا آمدن «مـهدي(ع) » موعود در بين مسلمانان و«ميتريه» در بين بوداييان و غيره همه يك هدف و يك آرزو را دنبال مي‌كند و آن استوار شدن داد و راستي و همه نيكي‌ها در جهان است. بايد توجه کردكه نمي‌توان اميد داشت كه با وسيله‌هاي نامقدس به هدف مقدس رسيد. و اگر به یاری خداوند بزرگ همه اين مفاهيم بسيار والا و مقدس به زور شمشير استوار شود، نمي‌تواند پايدار و ابدي بماند، مگر اينكه ما انسان‌ها از هر دين و مذهبي كه هستيم اختلافات را كنارگذاشته و بيشتر به مشتركات بپردازيم و با يكديگر يكدل و همراه شده و با دانش اندوزي و به‌كار گيري خرد و وجدان فردي و اجتماعي، اين معنی‌هاي پاك و سپنته آزادي وعدل وداد و وغيره را كه آرمان همه مردمان نيك جهان است، به خوبي بشناسيم وبه راستي به‌کاربندیم تا با درك درست وگسترش نيكي‌ها، شایستگی داشتن اين چنين جامعه آرماني را بدست آوريم كه هم آمدن اين موعود پاك انساني شتاب گیرد و هم آيندگان بتوانند استواری اين ویژگی‌های نيك انساني را در جهان براي هميشه پا برجا و پايدار نگاه دارند.