به نام اهورا مزدا

همت وهوخت وهورشت اندیشه نیک ،گفتار نیک وکردار نیک

۱۳۸۹ آذر ۲۰, شنبه

واژگان فارسی در عربی


تاریخ مصر - تاریخ اسرائیل - تاریخ عیلام - تاریخ سومر - تاریخ اکد - تاریخ آشور - تاریخ هیتی - تاریخ میتانی - تاریخ بابل - تاریخ اورارتو - تاریخ ماننا  تاریخ ماد - تاریخ هخامنشیان - تاریخ ایران - تاریخ یونان - تاریخ روم

86/04/08
هیچ زبانی در دنیا نیست که از سایر زبانها واژه گانی قرض نگرفته باشد بطوریکه انگلیسی تفریبا 70 درصد کلمات خود را از سایر زبانها بویژه انگلو ژرمن و لاتین گرفته است. عربی و فارسی نیز از همدیگر واژگان زیادی وام گرفته اند بطوریکه بیشتر اصطلاحات فقهی ، مذهبی و حقوقی از زبان عربی گرفته شده است اما عربی نیز به نوبه خود واژگان زیادی بشکل عربی شده از فارسی وام گرفته است.

تعدادي از كلمات فارسي در ادبيات امروز عربي
بغ بگ بيك (بعضی به غلط این واژه را ترکی می دانند)  به معني ارباب امير خداوند رهبر ديني، مرشد و هدايتگر است كه بغ دخت( بيدخت) ايزد بانو نام ديگر آناهيتا فرشته آبها و پاكي. بغداد بغ لون( خانه) بغلان( خانه خدا، خانه فرشته) موسي بيك (موزامبيك) از آن ساخته شده است. شاهنشاه. وزير. وزارت. مرزبان. اسوار. ديوان. بريد. ورق= ورق اوراق . دين.  مصر ( میثرا- الهه الشمس) . تاج. سفته.صك چك سنجه خنجر جوشن.خود. زرد. خدنك - ساروخ - صاروخ - هاون - ستون استون استوانه -  نام ستارگان :هرمس ناهيد.بهرام. مهر.كيوان. تير ، ماه ،بروين. ناهد و در موسيقي ناي ني سورنا بربط تنبور صنج سكاح سيكاه همگي فارسي هستند كه به زبان عربي راه يافته اند.  جم – عجم - هخامنش—اخامين .اخمين. ديباچه. اسير. مير. -  پاك  پاکیزه = باك باكره . پگاح = صباح - پيام= بيان -  پرتغال = برتغال. پروانه فروانه = فرواشه فراشه -
قوس قزح . استاذ - افعي- حلزون. ورق . ورد - ورده - جيب = جيب . دور- دوران  - لج لجاجت لجوج . ترياك= ترياق . دوريه . استوانه- شاد ( فرح ). شادان.شاذان . شيشه. استرزاق.
نو ،استانف . لغو – الغاء. لگام = لجام .امير= امير . رقص خزانه.استارلب= اسطرلاب .شلاق اصله شملاق و چماق . هزاره = حضاره . حور= حوريه . فتيله . فارس فرسان . .بخار- بخور . جهنم - جهنم . ريش= ريش (پر) – رمز-  جهاز . ديباچه = ديباجه. زيور= زينت . خيار . جربزه. صابون . گچ = جص . غوغا.غال= غار .سوگ( تونل )= سوق . چهار سو = شارسو. زنبور= رنبور .زناني (زننما) زاني. زانيه. زان  دين . دستور .ترجمان = ترجمه . كرباس= قرتاس . گدا= كدا تكدي . قاب ( كاب)  كعب -  بوس - بته = پته= بطاقه(بليط) - كلات قلات= قلعه قلاع  - دلو دوالي - رنگ= رنج. خانكه، لكلكه. خانه - شاهي، شهي( لذيذ). شيرين .شمع و شمعدان . - شلوار= سروال سراويل -

ابریشم = ابریسم  - اندازه = هندسه  - اندام = هندام - انزروت = عنضروت نوعی چسب
ارغوان= ارجوان - آشوب= آشوب - آبریز = ابریق  - ابره = حباری - نوعی کبک
آذرگون = آذريون - ارگ – بورگ = برج - آجر - استوانه = استوانه استوي - ايل آل = اهل  - اكسير اصير( شيرازه)عصير عصاره - آزاتا آزاده = آزيتا - آخر - امیر- میر
انجمن= الهنزمن - الماس = الماس - اساس - اسپند = اسفنج -انبار الانبار - انبان = انبان  - ارزن ، ارز - ارغوان- ارجوان-   استاد = استاذ -
بـــــــــ
بابا – باذام- بيجامه- بادنجان -   باذنجان باذمجان- بندر- بقسماط – پاپوش= بابوش -
بستان بغستان باغستان بوستان - بلور- بورگ فورگ ارگ = برج، بردقوش = گیاه دارویی
باده – باطيه- بازار- برواز- بلوظه - باز به معنی باع و انداره  - باغ داد .بغ داد = بغداد
بشارت – بوس = بوسه - برق – بنفشه = بنفسج - بدريخت = بطريق – برغول = برغل (گندم اسیاب شده)  - درس، دس= درس مدرسه مدرس - دكان - ديبا= ديباج - ديباچه= ديباجه
دنگ = ضنک - دنب بره = طنبوره - دايه - دولت - دسته - دباره - دهليز - دولاب - دلو- دول = دلو- دينار – قوزه (كوزه) گل پنبه - جوزق - غذا - نیزه – نیزک - نوروز= نیروز- نرگس - نرجس - ني، ناي،- نازك، نشان - نسرين  - نهي- نرد- بازي تخته.

سيب.= سيب سيبوي مصيب - سرايه - سرو – سندان - سرپوش = الطربوش - سراب - سمندر= سمندر – سنبوک = نوعی زورق  - سوله پاي (لاكپشت) سلحفاه - سرور - سفينه - سرداق سرطاق  - سندس = نوعي پارچه- سراب= سراب- سرداب = سرداب  سهم = سهم اسهم  - سپهبد = اصبهبذيه - سبد=  سبط – چکین = سکین =( خنجر - خونگر) - سرد= برد برودت بارد - سندباد و تند باد - سيب.= سيب سيبوي مصيب - سرايه،‌ سرداب = سرداب (انبار زیرزمینی)
سرو – سندان - سند- اسناد-استناد – استسناد - سرپوش =الطربوشئ - سمندر= سمندر - سوله پاي (لاكپشت)= سلحفاه - سرور  - شترنگ = شطرنج - شادان – شاذان- شاهين- شهري ،شهره، - شراب - شاهي، شهي( لذيذ)= شهي - شلوار= سروال سراويل
 شادي = شادي ،شاطي - شيرين - شيشه - شهرزاد - شهرازاد- شاهراه- الشهره
شارجه= شارقه – دبی تعنی مکانین للاستراحه او اثنین بئر
شنطه- شويكار - شوربه - شال - شلوار
چغندر= شمندر- شمعکار - شهناز- شهی – شاهنه - شاهین ( باز) - شال = شال – شادی – شاذان  - چمن = شمن = صنم - سروال، سراويل- شكر- سكر - شنبه سمبه سبت-
 توت – تنور- تنبان تبان - تل (تپه)= تل اتلال - ترنگبين= ترنجبين - تابوت - تيمار= بيطار - تاس = طاسه - ترشي= طرشي - تشت = طشت- تب = طب طبيب- تمساح = تمساح تماسيح - ترياك= ترياق- تراج = دراج - تاووس= طاووس طاووس - تاج= تاج تتويج متوج - تازه = تازج طازج -
لک لک = لق لق – آب = لعاب الآب

و (حرف ربط) = و
وارد، ورود= واردات ،مستوردات - ورم = تورم و مشتقات آن  - وزن = وزن اوزان
ورد به معنی گل – ورل -   ورد با کسر و  به معنی حرف کلامه -
وارد واردات – مستوردات - دهش دهشت = وحش -

گ
گنجينه= خزينه( انبان- انبار)= خزينه يخزن مخزن
گلستان = جلستان - گوهر، جوهر،جواهر، مجوهرات، جوهري
گنج = كنز، كنوز - گناه= جناه جناح جنحه جنائی
گل آب = جلاب - گلابی = کلابی - گرام = قران (عزيز داشتن – کرام کرم
گور ،گبر= قبر- گوگردگوريد = كبرد كبريت - گويا، جويا، جوي = جواب  اجوبه
گوربان گربان (خون براي نگهداري مرده از ديو)قربان - گرز= جرز - گربز= جربز - گریبان = جریبان - گیر= جیر - گچ = جص - گمرك = جمرك جمارك - گلنار = جلنار –
ک فارسي عربي
كاروان =کاروان – قیروان
كتاب = +
کاری = الکاری = العقاری = سازنده - بنا
كندك(كندن) = خندق - كبايه - كيذ كيد= كيد - كيميا( شيمي)= كيميا
كنكه – کرکدن - کنده پیل = قندویل - کوسچ = کوسق - کمانچه= کمنجه - كرسي -
كابوس – کفچلیز =کفگیر= قفشلیل - كشيش= قسيس قسيسين - كنشت كنيست = كنيسه كنايس - نور بر وزن دور، كور= نور منور تنوير
نفت= نفط - نامه = نامه + نعناع
نقش = نقش نقاش ينقش منقش - ناو، ناوخدا = ناخدا ناخذا - رقص = يرقص ارقص = رقص - روستا = روستاق – الرزداق - راي = الرای - رونگ رونق= رونق
رهبان= ربان - رسم (كشيدن) رسم ترسيم رسام
رسم ( رفتار) رسم رسوم مرسوم - ركاب = رکاب- يركب اركب مركب
رستم، - رانده - رامج = رامق - رهوان – رهوار( اسب رام)
 رد = رد ارتداد يرد -
رو( برو) = رو، يراح يروح راحه استريح استراحه
رهنما رهنامج - راه بان رهبان ربان ( كاپيتان)
زاغر + زقله نام پرنده ای - زور= زور تزویر - زفران= زعفران - زورق - زواريق
زياد = زياد مزيد يزداد- ازداد - زنگ ( كبود سياه)  - زنج - زنگبار زنجبار- زيان - زيان - زن- زنازنا زاني زانيه - زنجبيل - زمان = زمان ازمنه
زنديك = زنديق زنادقه - زنبق - زور – تزویر - زشت = رجس
زر = زر- زراب – زریاب - زرتک = زردج - زنگول = جلجول زنگ دام و گله
زرپران =زعغران - هوا= هوا – تهویه  - هاون = هاون - دستور = دستور ( قانون اساسی)
دولاب - دلو - دود، اود عود (دود چشم زخم) - دولاب – دوغ - ديباج – دیدبان – دهقان = دهاقین – دهاقنه
چنگ = صنج - چراغ = سراج سراجيل - چغندر = شمندر - چاي = شاي - ( چوپان) شبان = شبان شيبان - چين = صين - چي، شي= شي اشياء
چليپا چليب ( علامت خورشید)  = صلیب مصلوب تصلب
چوگان= صولجان - جسوس = جاسوس يتجسس اتجسس جستجو جواسيس
جوراب = جوارب - جاروب= شاروب،جاروف -
كيهان جهان،= جيهان - جوال ( توبره)- جوخ - خورشيد - خور – خوری( شمس )
خاشاك= غساق - سيخ = سخ اسياخ  - خسرو =كسرو كسرا اكاسره
خوشاب= خشاف - خبر= خبراخبارخبير خبرا خبره مخبر  - خيارچنبر= خيارشنبر- خرپا = حربا = مارمولک - خمير = خمير مخمر- خراب= خراب خربت تخريب خرابه - خرد = کارت = خريط خرايط ( نقشه) خراط -
خط = خط خطاطي - خلال - خشخاش - حنا – حيوان - حيوان حيوانات
فــــــ

فلفل – فنجان – فستان -   فورگ- بورگ،برج= برج ابراج بروج - فانوس = الفانوس
فلز = فلز فلزات - فهم- فلك - فن = فن فنون فنان يفن  - فيروزه = فيروزج - فرچه = ريشه - قرمز = قرمز – قفص  - هوا = هوا(جو) . هوي و هوس
هاون= هاون - هیچ هیچ چیز = هشه - هيكل= هيكل هياكله  -  هور – خور –
صبر = صبر اصبر يصبر صبور  - صندل( نوعي گياه دارويي صندلي = صيدلي( داروخانه) -
صابون - غذا - غذا تغذيه اغذيه مغذي
غرفه= غرف - آبکاری آبگری = عبقری

قلم - قهوه جوش - قاشق=  الباشق - قسطاس( ترازو)(دسداس)  قسط اقساط
قوچ = قوس اقواس -  غوغا- قرنفل - قلاده = قلاده مقاليد - قفطان= قفل - كنار – فوطه-  ياقه( دسته گل)
طاجن ته چین - يلدا = يلد يولد تولد ميلاد - سندس = السندس -  كاگ ،گاك كيك = الكعك – کار کاری اکاری = عقاری - مهرگان = مهرجان- مینا میناء موانیء به معنی بندر و ساحل از کلمه مینو  - مهره = مهر امهار و از همين كلمه مهر اسم فاعل ساخته شده و ماهر مهارت و يمهر امهر و مشتقات آن درست شده است.
مكوك(قرقره)=مكوك(موشك فضايي) منبر = منبر- مسگر = مسكر- مرد،مرت = موت اموات مات يموت . ماتم= ماتم - مغ داد- مقداد = مغداد- مزگت ، مذهب= مذهب - مذهب مذاهب اذهب يذهب استذهاب-
ميدان - موازي = موازي محاذي يوازي متوازي  - ميزان – موز – بنانا -  مندل - مينا( ساحل كناره بندر)= مينا- موميايي - مجاني - مال= مال اموال تمويل -  ميث ميثاق = ميثاق-  ماما (مادر)- مرزبان = مرزبان مرازبه- موج = فوج، افواج - ليمو = اليمون - لوبيا- لنگر = لنکر - لشگر = لسکر = عسکر عساکر- اود- دود = عود  
عدس = عدس عدسيه – عروس - عنبر - عنكبود- عنكبوت اناكبود
پولاد = فولاذ - پند،فند فن= فن فنون فنان يفن - پروانه= فرنقه-   پیروز = فیروز – پرده – برقه - پالوده =فالودج، فالوذج - پيل = فيل، افلال - پهلوان= بهلوان، بهلوانيه
پستان = فستان( كرست لباس زیر) - پرديس = فردوس فراديس
پيك = فيك فيج فيوج افواج - پوزه = البوز- پونه = بونه  - پاك = باك – پاکیزه = باكره – باكره- بكر - پگاه پگاح = صباح صبح اصبح يصبح مصباح - پيام= بيان بيانات تبين ابين تبين -  پرتغال = برتغال - پروانه فروانه = فرواشه فراشه فراشات افرشه  وبلاگ خلیج فارس نامی کهن تر از تاریخ

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر